تأثیر بسترهای مختلف کاشت و قلیائیت بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی ژربرا در سیستم هیدروپونیک

استفاده از بستر کشت مناسب می تواند یک راهکار برای کاهش خسارات ناشی از قلیائیت در تولید گیاهان زینتی گلدانی باشد. به منظور تعیین بستر کشت مناسب برای ژربرا رقم دافنه در شرایط تنش قلیائیت، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. آزمایش دارای دو فاکتور بستر کشت (پرلایت خالص، کوکوپیت خالص، 75% پرلایت + 25% زئولایت، 75% پیت + 25% پرلایت، 75% کوکوچیپ + 25% پرلایت، 75% کوکوپیت + 25% پرلایت، 75% ورمی کمپوست + 25% پرلایت) و بی‎کربنات سدیم (در سه سطح 0، 20 و 40 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ph بستر به ترتیب مربوط به تیمار پیت 75% + پرلایت 25% و کوکوپیت خالص بود. هم چنین بستر کوکوپیت خالص دارای بالاترین مقدار ظرفیت نگه داری رطوبت بود. ph محلول زهکش شده از بستر کوکوپیت خالص در طول دوره آزمایش کاهش یافت. بنابراین، گیاهان رشد یافته در بستر کوکوپیت خالص به اندازه کافی قادر به اسیدی کردن بستر کشت و کاهش قلیائیت آن بودند. ویژگی های کیفی و کمی گل، پارامترهای رویشی، fv/fm، pi، فعالیت گلوتامین سنتتاز (gs)، محتوای نسبی آب برگ (lrwc)، محتوای کلروفیل (a، b و کل) و کارتنوئیدها در واکنش به قلیائیت (ph زیاد) در محلول غذایی کاهش یافتند. اگر چه با افزایش nahco3 در محلول غذایی، در مقایسه با شاهد، گیاهان رشد یافته در بستر کوکوپیت خالص کم ترین میزان کاهش در رشد رویشی، fv/fm، pi، lrwc، فعالیت (gs) و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی را نسبت به گیاهان رشد یافته در سایر بسترها داشتند. در سطح بالای nahco3 در مقایسه با شاهد، کاهش غلظت عناصر در گیاهان رشد یافته در بستر کوکوپیت خالص نسبت به گیاهان رشد یافته در سایر بسترها به طور واضح کمتر بود. علاوه بر این غلظت سدیم در اندام هوایی گیاهان رشد یافته در بستر کوکوپیت خالص، مخصوصاً تحت شرایط nahco3 کمتر بود. از سوی دیگر، گیاهان رشد یافته در بستر کوکوپیت خالص بالاترین مقدار قندهای محلول و پرولین را در مقایسه با سایر گیاهان داشتند. بی اثر بودن تنش قلیائیت بر گیاهان رشد کرده در بستر کوکوپیت خالص احتمالاً مربوط وضعیت تغذیه ای مناسب تر، بهبود فتوسنتز، افزایش فعالیت آنزیم gs و تنظیم اسمزی می باشد. احتمالاً تعدیل ph ریشه و ظرفیت بافری زیاد بستر کوکوپیت خالص، مکانیسم اصلی مقاومت گیاهان رشد یافته در این بستر به تنش قلیائیت (ph بالا) می باشد. بنابراین، نتیجه گیری می شود که تحمل گیاه ژربرا به قلیائیت کم بوده و استفاده از بستر کوکوپیت خالص می تواند یک مکانیسم مناسب برای بهبود مقاومت به قلیائیت گیاهان ژربرا تحت شرایط تنش بیکربنات سدیم باشد.